7 màu sắc biểu tượng trong văn hóa Nhật
❤️🖤🤍💙💚💜🩶
Nhật Bản — xứ sở mặt trời mọc không chỉ nổi tiếng với hoa anh đào, kiến trúc cổ kính hay nghệ thuật trà đạo mà còn được biết đến với nền văn hoá giàu tính biểu tượng, nơi màu sắc đóng vai trò quan trọng trong đời sống, tín ngưỡng và nghệ thuật.
Trong văn hóa Nhật, mỗi màu sắc không chỉ là một yếu tố thẩm mỹ mà còn mang trong mình thông điệp, niềm tin và giá trị tinh thần sâu sắc. Dưới đây là một số thông tin về các màu sắc và ý nghĩa của chúng mời các bạn tham khảo!
Aka (赤) - Màu Đỏ
Màu đỏ là màu tượng trưng cho sinh mệnh, năng lượng và sự bảo vệ khỏi tà khí. Tại Nhật, những chiếc cổng Torii màu đỏ thường được dựng tại các đền thờ Thần đạo để ngăn chặn ma quỷ và giữ bình an. Màu đỏ cũng gắn liền với mặt trời, tượng trưng cho sự sống và sức mạnh thần thánh.
Lịch sử của màu đỏ bắt nguồn từ thời cổ đại. Đồ gốm và đồ gỗ cổ nhất của Nhật Bản được tạo ra trong thời kỳ này, và được sơn với loại sơn mài tên là Sekishitsu. Tại các khu cổ mộ Kofun, có nhiều bức tranh có màu đỏ được tạo ra từ oxit sắt. Màu đỏ mang ý nghĩa bảo vệ thân xác khỏi sức mạnh quỷ dữ.
Màu đỏ phổ biến ở Nhật Bản là sắc đỏ của cánh cổng Torii của đền thờ Thần đạo. Sắc đỏ này có tên là Akani. Mỗi ngôi đền sẽ có một sắc đỏ hơi khác một chút, nhưng màu đỏ Akani bảo vệ cây cột khỏi rỉ sét nhờ chu sa (một hợp chất thủy ngân) tạo ra sắc đỏ, và cũng là để bảo vệ khỏi quỷ dữ và thiên tai. Màu đỏ được coi là sẽ tăng sức mạnh của thần linh trong Thần đạo.
Cổng Torri tại Nhật
Cơm đậu đỏ - sekihan, cũng là một món thường phục vụ trong các dịp vui, lễ cưới, gồm gạo nấu với đậu đỏ (azuki)
Shiro (白) - Màu Trắng
Kể từ thời cổ đại, màu trắng được coi là biểu tượng của sự tinh khiết và thiêng liêng trong văn hóa xứ Phù Tang. Màu trắng cũng được cho là có kết nối chặt chẽ với thế giới tâm linh. Bởi thế, trang phục của những người hành lễ trong các nghi thức tôn giáo cũng thường mang màu trắng.
Màu trắng trong văn hóa Nhật Bản đại diện cho sự tinh khiết, ngây thơ và thiêng liêng. Đây là màu của sự bắt đầu mới, thể hiện sự sạch sẽ trong tâm hồn và môi trường sống. Trong các nghi lễ truyền thống hay lễ cưới, cô dâu thường mặc kimono trắng tượng trưng cho sự thuần khiết và bước sang một giai đoạn mới của cuộc đời.
Tuy nhiên, như bất cứ quốc gia Á Đông khác, màu trắng cũng tượng trưng cho sự tang tóc, mất mát. Vì vậy, người ta sẽ mặc màu trắng trong các lễ tang hoặc trong thời gian để tang. Các Samurai sẽ mặc trang phục nghi lễ màu trắng nếu thực hiện nghi thức Seppuku (mổ bụng tự sát).
Thậm chí, trang phục cô dâu truyền thống của Nhật Bản là một bộ Kimono kèm mũ choàng màu trắng. Người Nhật xưa quan niệm rằng, phụ nữ sau khi lấy chồng sẽ phải toàn tâm toàn ý sống vì gia đình bên chồng, do đó khi gả đứa con gái đi đồng nghĩa với việc sẽ mất luôn người con này.
Trang phục cưới màu trắng dành cho phụ nữ tại Nhật Bản
Kuro (黒) - Màu Đen
Màu đen đại diện cho một hình ảnh mạnh mẽ và cứng rắn. Tuy nhiên, màu đen cũng tượng trưng cho tang tóc và thường dùng trong đám tang. Dù vậy, do quá trình giao lưu và tiếp biến với văn hóa phương Tây, người Nhật ngày nay cũng rất chuộng mặc trang phục đen khi đến công sở.
Trong văn hóa Nhật Bản, màu đen cũng được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác. Vào thời cổ đại, người Nhật đã từng xăm mình với màu đen. Ngư dân xăm hình dã điểu hay hải ngư để bảo vệ bản thân trước quỷ dữ. Từ thời Nara, hình xăm được dùng để đánh dấu phạm nhân, kể từ đó hình xăm có ý nghĩa xấu và chỉ được các băng nhóm tội phạm sử dụng. Tuy nhiên, ở một số nơi trên Nhật Bản, ngư dân vẫn có tục xăm mình.
Người Nhật sử dụng màu đen vô cùng phổ biến trong đời sống
Màu đen có ý nghĩa sâu sắc và đa diện trong văn hóa Nhật. Nó vừa tượng trưng cho sự bí ẩn, sức mạnh và trang trọng, nhưng cũng liên quan đến sự kết thúc và tang tóc. Trong nghệ thuật và thiết kế Nhật Bản, màu đen được dùng để làm nổi bật sự tối giản, tinh tế và cân bằng không gian.
Màu đen ở vị thế trái ngược với màu tím: trong 12 cấp quan lại, màu đen dành cho 2 cấp cuối cùng. Tuy nhiên, tầng lớp võ sĩ ưa chuộng màu đen bóng lấp lánh trên vũ khí và trang phục chiến đấu.
Ai (藍) - Màu Chàm
Màu chàm được xem là màu sắc được sáng tạo bởi người Nhật nên còn được biết đến với tên gọi “Japan Blue”. Trong thời kỳ Meiji, tại Nhật Bản, nhiều người nước ngoài đã rất ngạc nhiên khi thấy màu chàm xuất hiện ở khắp mọi con phố. Từ áo Kimono tới khăn tay hay cả những tấm màn Noren.
Đặc biệt, màu chàm là một trong những màu sắc được tạo ra bằng nguyên liệu từ thiên nhiên, đó là từ lá chàm. Việc màu chàm xuất hiện ở mọi nẻo đường không phải chỉ vì thời trang, mà quần áo nhuộm chàm còn có ba lợi ích: chất xơ trở nên mạnh hơn sau khi nhuộm chàm, có tác dụng đuổi côn trùng và chống tia cực tím. Đây quả thật là sức mạnh của thiên nhiên!
Màu chàm thường được sử dụng cho quần áo hằng ngày tại Nhật
Xem thêm: Indigo - Nghề nhuộm vải màu chàm thủ công Nhật Bản.
Ao (青) - Màu Xanh Lam
Màu xanh lam biểu trưng cho sự bình yên, trong trẻo và trung thực. Màu xanh lam xuất hiện rất nhiều trong đời sống người Nhật — từ đồng phục học sinh, bát đĩa gốm sứ đến quốc kỳ (với nền trắng và mặt trời đỏ). Xanh lam cũng đại diện cho sự trưởng thành và lòng tin.
Ngày nay, “Ao” (青) có nghĩa là xanh biển, xanh lam, nhưng rất lâu trước đây nó còn được dùng để chỉ màu xanh lục, và không có khác biệt nào cả. Sau này thì từ Midori (緑) được sử dụng rộng rãi để chỉ màu xanh lá cây, xanh lục. Tuy nhiên, việc sử dụng “Ao” vẫn còn lưu lại nhiều dấu vết trong từ vựng tiếng Nhật.
Ví dụ: Aoba (lá xanh), hay Aoume (mơ xanh). Thậm chí đèn giao thông màu xanh cũng được gọi là “Ao Shingo” (tín hiệu xanh biển) trong tiếng Nhật. Điều này có vẻ khá tương đồng với cách người Việt Nam gọi tắt cả hai màu lục và lam là màu xanh.
Trong một thời gian rất dài, từ “ao” (青) được sử dụng để mô tả cả màu xanh lam lẫn xanh lục, và không có sự khác biệt giữa chúng về mặt văn hóa. Sau đó, người Nhật dùng từ “midori” (緑) để chỉ màu xanh lá cây, nhưng việc sử dụng từ “ao” cho màu này vẫn để lại dấu tích trong từ vựng tiếng Nhật ngày nay, ví dụ như: “aoba” (lá xanh) hoặc “aoume” (mận xanh). Đây cũng là lý do tại sao trong tiếng Nhật, đèn giao thông màu xanh lá cây được gọi là “aoshingo”.
Midori (緑) - Màu Xanh Lá Cây
Màu xanh lá cây là màu của sự sống và sự phát triển. “Midori” trong tiếng Nhật có nghĩa là “mảng xanh”” hay “màu xanh lá”. Đây là sắc màu của sự sống, sự phát triển và cũng là đại diện cho sự vĩnh cửu.
Xanh lá cây tượng trưng cho thiên nhiên, sự sống và hy vọng. Nhật Bản là quốc gia rất coi trọng thiên nhiên, và màu xanh lá mang lại cảm giác an yên, tươi mới. Đặc biệt, trà đạo với matcha xanh cũng phản ánh sự thanh lọc và cân bằng nội tâm của con người.
Hàng năm vào ngày 4/5, Nhật Bản sẽ tổ chức Ngày Màu Xanh để thể hiện tình yêu thiên nhiên và thực vật
Xem thêm: Ngày "Màu Xanh" Nhật Bản
Murasaki (紫) - Màu Tím
Màu tím từng là màu sắc dành riêng cho tầng lớp quý tộc và hoàng gia Nhật Bản. Nó tượng trưng cho quyền lực, sự cao quý và lòng tôn kính. Cho đến ngày nay, màu tím vẫn được xem là màu của sự trang trọng và truyền thống trong các nghi lễ, trang phục kimono cao cấp.
Thời xưa, trong một quãng thời gian dài, tầng lớp thường dân không được phép sử dụng màu tím. Màu tím cũng từng rất hiếm do độ phức tạp và mất thời gian để tạo ra. Màu tím cũng rất đắt đỏ, cần được chiết xuất từ cỏ Shigusa, cũng là một loại cỏ khó trồng. Ngoài ra, nhuộm được ra màu tím cũng rất tốn công.
Trong thời Nara tức khoảng 1.400 năm trước, chỉ có tầng lớp quan lại cấp cao hoặc hoàng tộc được mặc màu tím kể từ năm 604, thời gian khi chế độ 12 cấp quan lại được áp dụng. Đến khi đạo Phật du nhập vào Nhật Bản, các nhà sư được trọng vọng cũng có thể mặc màu tím. Trong các vở kịch Noh, màu tím và trắng thường được sử dụng cho các vai diễn của thần linh và Thiên hoàng. Các nhân vật khác sẽ không mặc đồ có sắc tím.
Thông qua những màu sắc trên chúng ta có thể thấy được sự đa dạng và độc đáo trong nét văn hóa của Đất nước mặt trời mọc để thêm yêu quý con người nơi đây cũng như giúp giao thoa nền văn hóa Việt - Nhật trong tương lai!
(Nguồn: Sưu Tầm)
🌄🌄🌄
